Μπέτι, Ούγκο

(Hugo Betti, Καμερίνο 1892 – Ρώμη 1953). Ιταλός ποιητής, διηγηματογράφος και θεατρικός συγγραφέας. Σπούδασε νομικά και δημοσίευσε νεότατος τις Παραλλαγές του Κάτουλλου· στρατεύτηκε στον A’ Παγκόσμιο πόλεμο και πέρασε μια μεγάλη περίοδο στην αιχμαλωσία· τελικά ακολούθησε τη δικαστική σταδιοδρομία, φτάνοντας στα υψηλότερα αξιώματα. Από την καθημερινή πείρα του δικαστικού εμπνεύστηκε πολλούς μύθους και ήρωες των έργων του. Τα πρώτα του ποιήματα Ο σκεφτικός βασιλιάς (1922) ανήκουν καθαρά στην ποίηση του «λυκόφωτος», με κάποια επιρροή από τη μυθοπλασία του Μέτερλινκ. Τα πρώτα του διηγήματα Κάιν (1928) απηχούν άγριες και βασανισμένες μορφές της ρωσικής διηγηματογραφίας (Αντρέγιεφ, Κούπριν) και του εξπρεσιονισμού. Ο Μ. άρχισε τη λογοτεχνική του παραγωγή στον θεατρικό τομέα με το έργο Η οικοδέσποινα (1927), που το ερμήνευσε η Τατιάνα Πάβλοβα και ακολούθησαν διάφορα έργα, μεταξύ των οποίων Το σπίτι στο νερό (1927) και Ένα ξενοδοχείο στο λιμάνι (1933), που κίνησαν περισσότερο το ενδιαφέρον της κριτικής παρά του κοινού. Το κυριότερο δράμα του εκείνης της περιόδου είναι το Κατολίσθηση στη βόρεια προκυμαία (1936), όπου ένα όργανο της δικαιοσύνης καλείται να ρίξει φως σε ένα γεγονός της ημέρας και αποκαλύπτει πρώτα τις ατομικές ευθύνες, ύστερα, όταν αυτές φαίνονται ανεπαρκείς, καταφεύγει στις κοινωνικές και, τέλος, επειδή κι αυτές φαίνονται σχετικές, επικαλείται τη μεταφυσική παρουσία ενός σκοτεινού Πεπρωμένου που θα ήταν ο πραγματικός ένοχος. Έτσι, ο δικαστής δεν μπορεί να απονείμει στους ανθρώπους δικαιοσύνη, αλλά μόνο έλεος. Στην Κατολίσθηση, η υπαινικτική και συμβολική τεχνική του μεταγενέστερου Μ. και όλη του η ιδεολογία –ένας ψυχολογικός μοραλισμός θρησκευτικότητας– διαγράφονται καθαρότατα. Η λογοτεχνική αξία του Μ. φάνηκε το 1932, όταν δημοσιεύτηκαν νέα και ωριμότερα ποιήματα του (Καντσονέτε – ο θάνατος). Τον επόμενο χρόνο δημοσίευσε τα καλύτερα διηγήματά του, Τα σπίτια (1933) και ύστερα στράφηκε ολοκληρωτικά στο θέατρο με έργα υπεύθυνα, όπως Ο κυνηγός των παπιών (1940), Νύχτα στο σπίτι του πλούσιου (1942), Ο κατακλυσμός (1943) και άλλα ελαφρότερα, όπως Τα όνειρά μας (1941). Η παραγωγή αυτή φτάνει έως το 1945, όταν αρχίζει η πραγματική επιτυχία του Μ., με πολλά έργα, όπως ο Νυχτερινός άνεμος (1945), Η βασίλισσα και οι επαναστάτες (1951), Η αθώα Ειρήνη (1950), Αγώνας μέχρι το πρωί (1949), Έγκλημα στο νησί των κατσικιών (1950), όπου με το θέμα της ηθικής ευθύνης χρωματίζεται με αναφορές στα γεγονότα του πολέμου και του πολιτικού βίου, ενώ τονίζεται μια έννοια ντεϊστική η προσφυγή σε μια ανώτερη δικαιοσύνη, που περιλαμβάνει και συγχωρεί τα πάντα. Η τεχνική παραμένει συμβολιστική, με επιρροές πλέον και του Κάφκα. Στα έργα της τελευταίας αυτής φάσης πολύ πιο σημαντικό είναι το Διαφθορά στο δικαστικό μέγαρο (1948), όπου τα συνηθισμένα θέματα είναι σαν να συνοψίζονται σε τρεις γιγάντιες μορφές δικαστών, ηθικά διαβλητές και ποικιλότροπα ένοχες. Ο Ιταλός ποιητής, διηγηματογράφος και θεατρικός συγγραφέας Ούγκο Μπέτι, που στα νεότερα έργα του επηρεάστηκε από τον Κάφκα.